Jinekoloji ve İnfertilite Terimleri Sözlüğü

Açıklanamayan infertilite (kısırlık)	Nedeni bulunamayan (bilinmeyen) kısırlık. (=unexplained infertility). AYRINTI >>
Agonist	Vücudumuzdaki doğal bir hormonun kopyası olarak üretilen sentetik hormonlar.
Amniosentez	Gebelik sırasında fetusun içinde bulunduğu sıvının bir kısmının alınması sonrasında bebeğe ait hücrelerin üretilerek genetik yönden kromozomal analizi. AYRINTI >>
Androlog	Erkek infertilitesi uzmanı (bir ürolog ya da jinekolog olabilir).
Aşılama (=IUI)	İnseminasyon, yani spermatozoidlerin bir karakter yardımıyla kadının rahmine yerleştirilmesi.
Asthenozoospermia	Hareketli spermatozoid oranının azalması.
Azospermi	Spermde hiçbir spermatozoidin bulunmaması.
Biyolojik anne/baba	Yumurta / spermatozoidlerin sahibi.
Biyopsi	Bir dokudan patolojik tetkik amaçlı parça alınması.
Donor (=verici)	Nakil için verici (spermatozoid, oosit ve embriyo gibi).
Döllenme	Yumurta ile spermatozoidin bir araya gelerek tek bir hücre oluşması (fertilizasyon).
Ejakülasyon	Sperm ve içeriğinin boşaltılması (ilişki veya masturbasyonla). (Ejekulat=meni)
Embriyo	Döllenmiş yumurta. İki hücreli dönemden başlayıp, gebeliğin ikinci ayına kadar cenin bu adı taşır.
Endometriosis (Endometriozis)	Normalde yalnızca rahim içinde bulunması gereken endometrium hücrelerinin, vücudun değişik yerlerinde bulunması hastalığı. AYRINTI >>
Endometrium	Rahimin içini kaplayan ve adet döneminde dökülen zar.
Etik Komite	Mesleki ve ahlaki yönden ortaya çıkabilecek sorunların görüşüldüğü kurul.
Fetus	İkinci aydan itibaren embriyoya verilen isim (=cenin).
Fizyoloji	Vücuttaki dokuların normal çalışma düzenlerinden ve özelliklerinden söz eden bilim dalı.
Follikül	Yumurta içeren ve yumurtalıklarda oluşan kesecikler
FSH (Follicle Stimulating Hormone)	Beynin hipofizinden salgılanan kadında follikülün (yumurtanın) olgunlaşmasını ve erkekte ise spermatogenezi (sperm gelişimini) sağlayan hormon.
Genetik Malzeme	Anne ve baba tarafından, doğacak çocuğa aktarılan özellikler.
GnRH	(Gonadotropine Releasing Hormone) Hipofizi kontrol eden, beynin hipotalamusundan salgılanan hormon
HCG (Human Chorionic Gonadotropine)	Gebeliğin teşhisinde kullanılan, embriyo tarafından salgılanan hormon. Yapısal olarak LH'ye benzediği için ovülasyonun başlatılmasında da hastaya bu hormonu içeren ilaçlar yapılır. AYRINTI >>
Hemofili hastalığı	Genetik geçişli, bir tür pıhtılaşma bozukluğu hastalığı.
Hiperstimülasyon	Yumurtalıkların uyarılması sırasında alınan hormonlar yüzünden yumurtalıkların aşırı tepkisi. Bu durumda yumurtalıklar fazlaca büyür ve kistler oluşur. AYRINTI >>
Hipofiz	İç salgı bezlerinin çoğunu kontrol eden, beynin hemen altında bulunan iç salgı bezi.
Histerosalpingografi (HSG)	Rahmin ve tüplerin radyolojik olarak incelenmesiyle, iç yapıları hakkında bilgi edinilmesi. (=İlaçlı rahim filmi) AYRINTI >>
HMG (Human Menopausal Gonadotropin)	Yumurtalıkları uyarmak için kullanılan, FSH ve LH hormonlarını içeren ilaçlardır.
İmplantasyon	Embriyonun rahmin içindeki endometrium hücrelerine yuvalanıp gebeliği başlatması. (=yuvalanma)
İnterfil	Bir yıl boyunca korunmamaya rağmen gebeliği olmayan (=kısır).
İnfertilite	Kısırlık durumu AYRINTI >>
İnseminasyon (IUI, Aşılama işlemi)	Spermin rahim içine aşılanması ya da döllenmeyi oluşturmak için spermatozoidlerin yumurtaların yanına konulması. AYRINTI >>
IVF (İn Vitro Fertilization)	Tüp bebek işlemi. AYRINTI >>
Jinekolog	Nisaiyeci, kadın hastalıkları ve doğum uzmanı.
Jinekoloji (Nisaiye)	Tıbbın kadın hastalıkları ve doğum ile ilgili bölümleri içeren dalı. AYRINTI >>
Kateter	(=kanül) Sperm ve embriyoyu yerleştirmeye yarayan plastikten ince bir boru.
Kordosentez	Genetik tahlil amacıyla rahim içindeki fetusun göbek kordonundan kan alınması.
Korpus Luteum	Ovülasyondan sonra kalan follikülün değişerek meydana getirdiği doku (=sarı cisimcik).
Kromozom	Her hücrenin çekirdeğinde bulunan, soya çekimi sağlayan genetik malzeme. İnsanlarda, 46 kromozom vardır.
Kültür Ortam	Laboratuvarda embriyonun büyümesini sağlayan sıvı.
Laparoskopi	Karın içinin görülmesini sağlayan cerrahi operasyon. Halk arasında "kansız ameliyat". AYRINTI >>
LH (Luteinizan Hormon)	Beyinde hipofiz tarafından salgılanan ve ovülasyonun olmasını sağlayan hormon
Mastürbasyon	Elle ejekulatın (meninin) boşalmasını sağlamak.
Menopoz	Yumurtalıkların işlevinin bitmesi ile adetten kesilme hali.
Mikromanipülasyon	Spermatozoidin yumurtanın içine konulması için kullanılan metodlar. Mikroinjeksiyon bunların en yaygınıdır.
Mikroinjeksiyon (=ICSI, İğneli gebelik)	Spermatozoidin yumurtanın içine enjekte edilmesi ile yapılan bir tür tüp bebek işlemi, AYRINTI >>
Moleküler biyoloji	Hücrelerin içindeki yapıları araştıran bilim dalı.
Oligozoospermia	Semende spermatozoid sayısının azalması.
Oosit (Yumurta)	Yumurta, kadın cinsel hücresi.
Oosit pick-up (OPU)	İlaçlarla uyarılarak oluşturulan yumurtaların toplanması işlemi.
Over (Yumurtalık)	Kadın yumurtalığı.
Ovulasyon indüksiyonu	Yumurtalıkların ilaçlarla uyarılarak çalıştırılması işlemi.
Ostradiol (Estradiol)	Follikül ve korpus luteum tarafından salgılanan kadınlık hormonu.
Pipet	İnce cam boru.
Polikistik over sendromu (PCO)	Yumurtalıklarda küçük ve çok sayıda kist oluşması, adetlerde gecikme, tüylenme ve obesite ile giden bir tür hastalık. Hormon bozukluğu ve kısırlık nedenidir. AYRINTI >>
Post-koital test	Cinsel ilişkiden sonra rahim ağzı sıvısının ve buraya dökülen spermatozoidlerin incelenmesi. AYRINTI >>
Progesteron	Korpus luteum tarafından salgılanan ana hormondur (Yumurtanın çatlamasından sonra yumurtalıklarda gelişen yapıya "corpus luteum" denir).
Pronukleus	İçinde 23 kromozom bulunan çekirdekler. Bir tanesi dişi diğeri erkek kromozomları içerir.
Serum	Kanın pıhtılaşmasından sonra ayrılan içindeki hücrelerden yoksun olan sarı renkli sıvı.
Semen	Meni
Serviks	Rahim ağzı bölgesine verilen isim. AYRINTI >>
Siklüs	Adetin birinci gününden başlayıp, gelecek adet tarihine kadar geçen zaman. İnsanlarda yaklaşık 28 gün sürer. (Bir adet dönemi= Bir siklüs)
Sperm	Erkek tohum hücresi.
Sperm Bankası	Sağlıklı spermlerin sıvı azotun içinde dondurularak saklandığı yer.
Sperm Kanalları	Spermin geçişini sağlayan, testisten başlayıp penisin ucuna kadar giden kanallar.
Spermatid	Testislerde spermatozoidin oluşmadan önceki ön hali (0lgunlaşmamış sperm).
Spermatogenez	Spermatozoidin oluşması.
Spermatozoid	Erkek cinsel hücresi.
Subfertil	Hafif derecede kısırlık bulgularının olması.
Teratozoospermia	Anormal spermatozoid şekillerinin artması.
Testis	Erkek yumurtalığı.
Tüp Bebek (ivf)	Embriyonun vücut dışında gelişmesini sağlayan üremeye yardımcı teknolojilerden bir tanesi. AYRINTI >>
Ultrason	Yüksek frekanslı ses dalgaları yardımıyla, iç organları inceleyen cihazlara verilen isimdir. AYRINTI >>
Ürolog	Uterus Bevliyeci, idrar yolları ve erkek genital hastalıkları uzmanı.
ÜYT (YÜT, ART)	Üremeye Yardımcı (Yardımcı Üreme) Teknolojileri’nin kısaltılışıdır. İngilizce'si: Assisted Reproductive Technology (= ART) olarak geçer. IVF, ICSI gibi bir çok tedavi yöntemlerinin tamamını kapsar.
Vajen	Hazne. İlişki sırasında kullanılan anatomik bölge.
Varikosel	Testisin toplardamarlarında genişlemelerin olması. Bir kısırlık sebebi olabilir.
Yumurtalıkların Uyarılması (= Ovulasyon indüksiyonu)	Hastaya birden fazla yumurta oluşması için Klomifen ve hMG gibi ilaçların verilmesi. AYRINTI >>
Zigot	Sperm ve yumurtanın birleşmesi ile oluşan hücre.

İlgili Lİnk:
Tıp Sözlüğü için tıklayınız (daha ayrıntılıdır) >>>