Obsesif Kompulsif Bozukluk

Kişiye önemli ölçüde rahatsızlık veren düşüncelerin (obsesyonların) olması ve bu düşüncelerden kurtulmak amacıyla bazı davranışların sürekli olarak tekrar edilmesi (kompulsiyonlar) ile kendini gösteren, "takıntı hastalığı" olarak da bilinen bir rahatsızlıktır.

Bunlar kişi için oldukça sıkıntı vericidir ve kontrol edilmesinde zorluklar yaşanır.

Obsesyon ( takıntı) ve Kompulsiyon (davranış) Örnekleri

• Bulaşma ve kirlenme takıntıları; dakikalarca ya da saatlerce el yıkamak, banyo yapmak
• Hastalık kapma korkusu; sürekli temizlenmek ya da evi, eşyaları tekrar tekrar temizlemek
• Kendisine ya da ailesine zarar gelecek korkuları; kötü bir olayı önleyeceği düşüncesiyle sayı saymak, sesli olarak bir şeyler tekrar etmek, bir yerlere dokunmak…
• Eşyaların belli bir düzende olmasına yönelik takıntılar; sürekli düzeltmeler, kontrol etmeler
• Bazı eşyaların kapatılmasının unutulduğuna yönelik korkular (ocak, ütü, kapı kilidi, pencere…); ocağın, ütünün düğmelerini defalarca kontrol etmek.
• Dinine ters bir davranışta bulunma korkusu (namaz kılarken, abdest alırken bir şeyleri unuttuğu, aklından kötü sözler geçirdiği, istemeyerek kadınlara baktığı takıntıları); tekrarlayarak abdest almak, namaz kılmak…
• Bazı eşyaların bir gün işe yarayacağı düşünceleri; çeşitli eşyaları işe yaramadığı halde biriktirme
• Sayma takıntıları; kaldırım taşlarını, ağaçları, arabaları sayma, plakaları okuma

Karşılığında bir davranış geliştirmeden de takıntılı düşünce tek başına bulunabilir.

Çoğu kişi yaptığı davranışların mantıksız olduğunu kabul etmekte, ancak kendisini kontrol etmekte zorlanmaktadır. Bu rahatsızlıkta; örneğin, aşırı temizlenme davranışında bulunan bir kişi, yakın çevresinde titiz olarak tanınabilmekte, bu nedenle asıl sorun gözardı edildiği için tanı ve tedavileri gecikebilmektedir.

Çocuklarda ve Ergenlerde Obsesif Kompulsif Bozukluk
Çocuğunuzun uzun süre banyo yapması, elini uzun süre yıkaması, bir şeyleri sayarak yapması, okul kitaplarıyla, odasıyla ilgili aşırı düzen ve titizlik göstermesi, arkadaşlarına ya da kirli olduğunu düşündüğü şeylere dokunmamak için aşırı kaçınma ve temizlenme davranışlarında bulunması bu bozukluğun başladığının işaretleri olabilir.

Bu konuda duyarlı olmak, çocuğunuzu utandırmadan, üzerine gitmeden, ancak onu kendi haline de bırakmadan bir uzmandan yardım almak atılabilecek ilk adımdır.

Ergenlik döneminin, birtakım takıntıların başlayabileceği önemli bir dönem olduğu unutulmamalıdır.  Ergen çocuğunuzda gözlediğiniz davranış belirtilerini titiz olması şeklinde yorumlamadan önce mutlaka bir uzmana danışmalısınız.

Rahatsızlık mevcut ise ve ilerlemeden müdahale edilirse, tedavinin daha iyi sonuçlar verileceği bilinmelidir.

Obsesif Kompulsif Bozukluğun Tedavisi Nasıl Olur?
Tedavide etkili ilaçlar bulunmaktadır. Ancak sadece ilaç tedavisi, kesilen birtakım obsesyonların tekrar başlamasına neden olabilmekte ve bu rahatsızlıkta hastaların önemli bir kısmı da ilaçlardan fayda sağlayamamakta ya da pek az faydalanabilmektedir.

Bu nedenle ilaç tedavisi yanında, bir psikologdan yardım alındığında kişi rahatsızlığını daha iyi tanımakta, tedaviden aldığı olumlu sonuçlarla kendine güveni de artarak ilerlemektedir.

ÖNEMLİ!
Bu rahatsızlıkta göz ardı edilmemesi gereken önemli bir nokta vardır: Örneğin, kirlendiğini düşünüp elini yarım saat kadar yıkayan kişi o an rahatlamış olmaktadır; doğrudur. Ancak bu rahatlama, kirlendiğini düşündüğü bir sonraki ana kadardır. Sonrasında elini tekrar yıkayacaktır. Dolayısıyla bu yıkamalar hiç bitmemekte ve rahatsızlık yıllarca devam edebilmektedir. Bu zinciri bir yerden kırıp davranışlara yön vermek gerekmektedir.

Kişi çevresiyle olan ilişkilerinde ne tür sorunlar yaşar?
Zihnindeki obsesyonlarla uğraşan kişiyi düşünün. Bir düşünceye takılıyor ve ondan kurtulmak için bir şeyler yapmaya başlıyor. Dolayısıyla zihni ve bedeni sürekli bir uğraş içinde ve yorgun. Bu kişi dikkatini ve zamanını çevresindekilere veremeyecektir. Bu durumda ortaya çıkan ilk sorun iletişim sorunları olmaktadır. Bu nedenle iş hayatında da sorunlar çıkmaya başlar. En kötüsü ise evden çıkmak hasta için artık çok zor bir hale gelebilir.